Chorwacja
Chorwacja jest jednym z najbardziej popularnych i atrakcyjnych kierunków żeglarskich nie tylko w Europie, ale i na całym świecie. Jest tak, między innymi, za sprawą niezwykle malowniczej i zróżnicowanej linii brzegowej.
Chorwacja posiada ponad tysiąc mniejszych oraz większych wysp i wysepek, a wybrzeże ma prawie sześć tysięcy kilometrów!
Radość z żeglowania w tym rejonie znajdą zarówno te osoby, które szukają ciszy i spokoju, jak i te, których żywiołem jest gwar i atmosfera klimatycznych, chorwackich miejscowości. Chorwacja jest akwenem bardzo różnorodnym i nadaje się na rejsy o różnym charakterze.
Kiedy wybrać się na rejs w Chorwacji?
Sezon żeglarski w Chorwacji trwa od kwietnia do października. W zależności od okresu, który wybierzesz, możesz liczyć na odmienne warunki pogodowe i inną aurę.
Szczyt sezonu turystycznego przypada na czerwiec, lipiec i sierpień. Temperatura wody i temperatura powietrza są wtedy najwyższe, a ruch turystyczny największy. Najbardziej popularne są letnie miesiące, czyli lipiec i sierpień. Okresowi temu towarzyszą nie tylko bardzo wysokie temperatury, ale także najsłabsze wiatry i okresy ciszy.
Jeśli zależy Ci na tym, aby w większym stopniu, przemieszczać się korzystając z żagli, a nie tylko silnika oraz nie lubisz tłumów, lepszym wyborem będzie pierwsza połowa września lub druga połowa maja i początek czerwca. W pozostałych okresach żeglarskiego sezonu jest chłodniej. Jeżeli niższe temperatury nie stanowią dla Ciebie problemu, z pewnością docenisz mniejszą ilość jachtów i wolne miejsca w portach, niezależnie od pory, o której do nich przypłyniesz.
Według serwisu Meteoblue dane pogodowe przestawiają się następująco dla przykładowych miejscowości chorwackiego wybrzeża: Dubrovnik, Korcula, Komiža, Hvar, Split, Szybenik, Zadar, Veli Lošinj, Pula. Nawet pobieżna analiza prezentowanych w Meteoblue wartości, powinna dać Ci obraz warunków pogodowych, jakie możesz spotkać. Możesz również spojrzeć na poniższy diagram. On także powinien dać Ci pewne wyobrażenie.
Dla kogo jest żeglowanie w Chorwacji?
Żeglowanie w Chorwacji jest dla każdego, kto lubi łączyć niespieszne tempo z aktywnościami poza żeglarskimi. Rozległe i różnorodne chorwackie wybrzeże pozwala na krótkie przeloty i częste postoje w wielu atrakcyjnych miejscach.
Akwen ten nadaje się idealnie na rejsy z dziećmi i rejsy rodzinne. Duża ilość płytkich zatok i kotwicowisk pozwala na postoje w miejscach, które są naturalnymi kąpieliskami, umożliwiającymi dzieciom aktywnie spędzać czas. Takie rejsy zwykle odbywają się w okresie, kiedy jest ciepło, a pogoda jest najbardziej przewidywalna. Umożliwia to efektywne i bezpieczne planowanie trasy i postojów.
Więcej o żeglowaniu z dziećmi przeczytasz w innym artykule na naszym blogu: Żeglowanie z dziećmi. Sposób na udane wakacje.
Żeglarze, którzy wolą nieco więcej żeglować, a zwiedzanie i kąpiele traktują jako dodatek do żeglowania, mogą wybrać Chorwację we wspomnianych już wyżej, bardziej wietrznych okresach, poza najwyższym sezonem.
Chorwacja jest akwenem, na którym skipperzy decydują się często na pierwsze, samodzielnie prowadzone rejsy morskie. Rejs kapitański w Chorwacji pozwala nabrać doświadczenia na większym jachcie i na morskim akwenie, a duża ilość portów umożliwia schronienie się przed gorszą pogodą. Należy przy tym pamiętać, że chorwackie morze potrafi być wymagające, a twierdzenia takie jak „Chorwacja to duże jezioro” albo „Chorwacja to takie większe Mazury” są sporym nadużyciem. Do żeglowania w Chorwacji trzeba podejść z rozsądkiem, a przy odpowiednim planowaniu i zachowaniu uwagi, rejs będzie bezpieczny i przewidywalny.
Którą część chorwackiego wybrzeża wybrać na rejs morski?
Chorwackie wybrzeże dzieli się na kilka regionów. Najbardziej znana jest Dalmacja, która składa się z trzech części. Pozostałe to Kvarner oraz Istria.
Najbardziej na południe położona jest Dalmacja Południowa. Większość rejsów rozpoczyna się tutaj w Dubrovniku. Z Dubrovnika można pożeglować na północ, w kierunku chorwackich wysp lub na południe, w kierunku Czarnogóry i Zatoki Kotorskiej. Obok Istrii, o której wspomnimy nieco później, jest to najmniej osłonięta część chorwackiego wybrzeża.
Bardziej na północ leży Dalmacja Środkowa, w skład której wchodzą największe wyspy Chorwacji. Oprócz walorów przyrodniczych, jakie oferuje ta część wybrzeża, wiele jest tu niezwykłych miast i miasteczek. Są to choćby Hvar, Stari Grad i Korčula, która nazywana małych Dubrovnikiem. W tym rejonie znajdują się także parki - narodowy na wyspie Mljet oraz park przyrody na wyspie Lastovo.
Dalmacja Północna jest najbardziej popularnym żeglarsko rejonem Chorwacji. Linia brzegowa jest tu najbardziej urozmaicona, a ilość osłoniętych zatok i kotwicowisk największa. Żeglując po Dalmacji Północnej można zobaczyć choćby Park Narodowy Kornati albo odwiedzić słynne wodospady Krka.
Mimo wielu swoich walorów, Kvarner jest nieco mniej popularnym rejonem do żeglowania. Na rejs tam często decydują się te osoby, które szukają odrobiny spokoju i kameralności. Ilość żeglujących tam jachtów jest zauważalnie mniejsza, niż w położonych bardziej na południe rejonach Chorwacji.
Istria jest najrzadziej odwiedzana przez żeglarzy. Wybrzeże jest tu jednolite, a liczba zatok i wysp stosunkowo niewielka. Istria bywa niekiedy wybierana przez tych żeglarzy, którzy planują rejs w kierunku Wenecji i włoskiego wybrzeża.
Oprócz powyższego podziału, wiele osób stosuje inną klasyfikację, która bazuje na większych i bardziej znanych miejscowościach chorwackiego wybrzeża. Są to rejony Dubrovnika, Splitu, Szybenika, Zadaru oraz opisane już Kvarner i Istria. Podział ten stosują także firmy czarterowe.
Którą zatem część Chorwacji wybrać na rejs żeglarski? Wiele zależy od tego, jakie masz oczekiwania oraz w jakim gronie zamierzasz żeglować. Rejony bardziej osłonięte, z bardziej urozmaiconą linią brzegową, sprawdzą się lepiej na rejsach z dziećmi i rejsach rodzinnych. Inną część wybiorą osoby, które bardziej cenią ciszę i spokój, a inną te, które chcą poczuć atmosferę chorwackich miasteczek. Każdy rejon ma swoje walory, a chorwackie wybrzeże jest na tyle rozległe i różnorodne, że żeglować można tu przez wiele sezonów i za każdym razem odkrywać coś nowego.
Jeżeli masz wątpliwości, jaką część Chorwacji wybrać na rejs morski, skontaktuj się z nami. Doradzimy w tej kwestii.
Jaki jacht wybrać na rejs w Chorwacji?
Oferta chorwackich firm czarterowych jest niezwykle bogata, a bazy czarterowe rozlokowane są wzdłuż całego wybrzeża. Wynająć można jachty zarówno żaglowe, jak i motorowe. Dostępne są jednostki nowsze i starsze, mniejsze i większe, lepiej i gorzej wyposażone…
Mówiąc o jachtach żaglowych, w Chorwacji sprawdzą się zarówno jachty jednokadłubowe, jak i katamarany. Pytanie o to, jaki jacht wybrać, jest pytaniem złożonym i zależy od co najmniej kilku czynników.
Zachęcamy do przeczytania innych artykułów na naszym blogu: Jaki jacht czarterowy wybrać? Monohull, katamaran czy...? oraz Żeglowanie na katamaranie. Wygodnie i komfortowo!
Jakie uprawnienia muszę posiadać?
Aby poprowadzić jacht w Chorwacji, wystarczy chorwacki patent Voditelj Brodice. To chorwacki dokument, który pozwala na żeglowanie po chorwackich wodach jachtami do 30 GT (Gross Tonage). W większości przypadków są to uprawnienia wystarczające. Patent Voditelj Brodice daje możliwość obsługi radia VHF, bez posiadania dodatkowego certyfikatu.
Również polski patent, minimum Jachtowego Sternika Morskiego, jest wystarczający do poprowadzenia jachtu w Chorwacji. Należy przy tym pamiętać, że na jachcie musi znajdować się przynajmniej jedna osoba, która posiada uprawnienia SRC (pozwalające obsługiwać radio VHF). Chorwacji zwykle o nie pytają.
Mogą to być również inne uprawnienia, które pozwalają prowadzić jachty o takiej i takiej długości lub masie, na takich i takich wodach. Jeżeli masz wątpliwości, czy patent, jaki posiadasz, będzie wystarczający, skontaktuj się z nami. Potwierdzimy taką możliwość bezpośrednio w firmie czarterowej.
Jeżeli chcesz żeglować w Chorwacji, aby wyczarterować jacht, nie musisz posiadać ani umiejętności, ani uprawnień. Kompleksowo zorganizujemy Twój czarter i skontaktujemy Cię z kompetentnym skipperem, który zajmie się wszystkim.
Jak wygląda żeglowanie w Chorwacji?
Żeglowanie w Chorwacji to zdecydowanie cruising. Żegluje się w dzień, a wieczory i noce spędza się w portach lub na kotwicowiskach. W ciągu dnia, zwłaszcza w rejonach o bardziej urozmaiconej linii brzegowej, wiele jest miejsc idealnych na krótki postój i morską kąpiel. Miasta i miasteczka zapewniają dodatkowe atrakcje. Wiele jest miejsc do zwiedzania, a oferta gastronomiczna bogata.
W nocy żeglują w Chorwacji nieliczny żeglarze. Jeżeli planujesz przemieszczać się także po zachodzie słońca, warto sprawdzić, czy armator nie zabrania tego w warunkach czarteru. Część firm czarterowych stosuję taką praktykę.
Niektórzy nasi klienci pytają o możliwość opuszczenia Chorwacji i pożeglowania do innego kraju. Tylko nieliczne firmy czarterowe dopuszczają taką możliwość. Większość jachtów ma pozwolenie na żeglowanie wyłącznie po chorwackich wodach terytorialnych. Wyjątek stanowią jachty, które wynająć można w rejonie Dubrovnika. Te najczęściej posiadają zezwolenie na żeglugę na południe, do Czarnogóry. Także jachty stacjonujące w Istrii zwykle mogą opuszczać Chorwację. Jest to ukłon w stronę tych żeglarzy, którzy zamierzają odwiedzić Wenecję i inne włoskie porty.
Infrastruktura żeglarska
Chorwacja posiada prawdopodobnie najlepszą infrastrukturę żeglarską na świecie. Jej trzon stanowią mariny ACI (Adriatic Croatia International). 22 mariny zlokalizowane są wzdłuż całego wybrzeża i są to porty o różnym charakterze.
Część, jak na przykład marina w Korčuli, znajduje się w centrach miast. Inne, jak choćby mariny Piškera i Palmižana, zlokalizowano z dala od cywilizacji. Mariny ACI zapewniają wszelkie usługi niezbędne żeglarzom, takie jak możliwość skorzystania z pryszniców i sanitariatów, podłączenia się do prądu i napełnienia zbiorników z wodą. Przypływający mogą także liczyć na wsparcie pracowników mariny, którzy pomagają w cumowaniu. Więcej informacji o marinach znajdziesz na stronie internetowej ACI.
W Chorwacji cumuje się także w niezrzeszonych w ACI marinach oraz przy miejskich nabrzeżach. Wybierając taki sposób postoju, nie zawsze można liczyć na warunki i usługi tak dobre, jakie zapewniają mariny ACI.
Warto tu jeszcze dodać, że w sezonie znalezienie miejsca na postój jest bardzo trudne. Z tego powodu, miejsce warto zarezerwować wcześniej, tak aby mieć pewność, że po przypłynięciu nie trzeba będzie szukać innego, alternatywnego miejsca na nocleg. Rezerwacji można dokonać choćby przez stronę internetową mariny lub poprzez dedykowane aplikacje, takie jak na przykład MySea i Navily.
W większości przypadków, jachty cumują rufą do nabrzeża i korzystają z muringów. Muringi zwykle są kompletne i przygotowane na odwiedziny żeglarzy.
Innym sposobem postoju, jest skorzystanie z boi cumowniczej. Boje wystawiane są w wielu miejscach chorwackiego wybrzeża - w mniejszych i większych zatokach. Do boi cumuje się samodzielnie, a obsługa przypływa do jachtów pontonem.
W miejscach, w których brakuje wolnych boi lub te w ogóle nie występują, można wybrać postój na kotwicy. Praktykuje się także rzucanie kotwicy z dziobu i cumowanie rufą do skał, z wykorzystaniem długich lin. Nieco więcej pisaliśmy o tym w artykule Żeglujemy. O czym należy pamiętać w trakcie rejsu?
Ceny marin ACI, zwłaszcza w wysokim sezonie, nie należą do najniższych. Aktualne stawki postojów można sprawdzić choćby na wspomnianej już stronie ACI. Nieco tańsze są miejskie nabrzeża. Koszt cumowania na boi, to mniej więcej 20-50% ceny, jaką płaci się cumując w porcie. Osoby, które szukają oszczędności, mogą wybrać wspomniane wyżej cumowanie na kotwicy, a w portach pojawiać się, żeby zatankować wodę i zrobić zakupy.
Wiatry w Chorwacji
Żeglarski sezon w Chorwacji można podzielić na trzy okresy. Pierwszy trwa od kwietnia do czerwca, drugi od przełomu czerwca i lipca do sierpnia, a trzeci od września do października. Okres środkowy, który pokrywa się z wysokim sezonem w Chorwacji, to okres najlepszej pogody, ale także najsłabszych wiatrów i długotrwałych cisz. Miesiące przed i po wysokim sezonie cechują umiarkowane i nieco silniejsze wiatry, niekiedy bardziej pochmurna aura i występujące miejscami burze.
Wiatrem dobrej, żeglarskiej pogody jest w Chorwacji Mistral. Mistral jest wiatrem termicznym, który powstaje na skutek różnicy temperatur lądu i morza. Mistral zaczyna wiać przed południem i cichnie wczesnym wieczorem. Siła Mistrala to 3-5 (czasem 6) stopni w skali Beauforta, a wieje on z północnego zachodu.
Wśród żeglarzy, którzy odwiedzają Chorwację, dwa spośród lokalnych wiatrów, budzą w nich pewne obawy. Są to Bora i Jugo. Przyjrzyjmy się im nieco bliżej.
Bora jest wiatrem fenowym i wieje od lądu, z kierunku północno-wschodniego. Wiatr ten powstaje, kiedy nagromadzone masy zimnego powietrza „spływają” po zboczach Gór Dynarskich. Najsilniejsza i najdłużej trwająca Bora występuje zimą. W sezonie żeglarskim trwa ona krócej i przybiera siłę od od 6-8 (czasem 9) w skali Beauforta. Borze towarzyszą krótkie, załamujące się fale, silne porywy, charakterystyczna mgiełka podrywanych przez wiatr wierzchołków fal, a także duża przejrzystość powietrza. Mimo iż Bora słabnie w miarę oddalania się od stałego lądu, silnych porywów można spodziewać się także w rejonie skrajów odleglejszych wysp i bezpośrednio za nimi. Bora jest wymagającym wiatrem, który zwłaszcza mniej doświadczonych żeglarzy, powinien skłonić do zostania w porcie. Bora potrafi pojawić się nagle i bez ostrzeżenia. Szczęśliwie, dzięki coraz bardziej precyzyjnym prognozom pogody, nie dzieje tak często, a regularne ich śledzenie, powinno pozwolić uniknąć niespodzianek.
Jugo, zwany także Schirokko, wieje z południowego zachodu, wzdłuż adriatyckiego wybrzeża. Mimo że Jugo jest wiatrem ciepłym, jest równocześnie wiatrem złej pogody. Towarzyszą mu zachmurzenie, deszcze oraz wysokie fale. Jugo rzadko pojawia się latem, a dużo częściej występuje w pozostałych miesiącach roku. W przeciwieństwie do Bory, nadejście Jugo łatwo przewidzieć, a siła z jaką wieje, stopniowo rośnie. Zwłaszcza w pierwszej fazie trwania, Jugo potrafi dać dużo żeglarskich przyjemności.
Nieco więcej o chorwackich wiatrach pisaliśmy w artykule Wiatry w Chorwacji.
Historia i architektura i… parki narodowe
Historia Chorwacji jest niezwykle bogata i różnorodna. Przez wieki stykały się tu interesy wchodu i zachodu, chrześcijaństwa i islamu, europejskich potęg i dążących do niepodległości Chorwatów. Świadkami tej historii były także miasta i miasteczka chorwackiego wybrzeża, które dziś goszczą szukających odpoczynku turystów i żeglarzy.
W Chorwacji wiele jest śladów panowania Cesarstwa Rzymskiego, które na obszarze zajmowanych dziś przez chorwackie wybrzeże, ustanowiło prowincję Dalmacji. Bardziej znane ślady obecności Rzymian to choćby amfiteatr w Puli, pozostałości Pałacu Dioklecjana w Splicie czy pałacu cesarskiego w Salonie.
Istotny wpływ na architekturę, kulturę i sztukę Dalmacji miało także panowanie Republiki Weneckiej. Wenecjanie byli obecni nad zachodnim wybrzeżem Adriatyku przez niemal cztery wieki. Namacalnymi śladami weneckiej obecności jest wszechobecna „włoskość”, która widoczna jest w Chorwacji na każdym kroku. Urzekają większe, pełne zabytków miasta, ale również niepozorne, mniejsze miasteczka i porciki.
Jest także Dubrovnik, który przez wieki pozostawał niezależny i z Wenecjanami aktywnie rywalizował, a dziś jest perłą architektury i jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc nad Adriatykiem.
Chorwackie wybrzeże jest także miejscem, gdzie znaleźć można wiele atrakcji przyrodniczych. Na żeglarskim szlaku odwiedzić można parki narodowe Kornati, Wysp Briońskich i park na wyspie Mljet. Parkiem narodowym są także słynne wodospady Krka. Parkami przyrody są na przykład wyspa Lastovo lub, położony w bezpośrednim sąsiedztwie Kornat, park przyrody Telašćica. Każde z tych miejsc jest na swój sposób wyjątkowe i umożliwia bezpośredni kontakt z niezwykłą chorwacką przyrodą.
Chorwacka kuchnia
Chorwacka kuchnia nie jest jednolita, a jej charakterystyka zależy rejonu Chorwacji, jego tradycji i uwarunkowań historycznych. Niniejszy wpis skupia się na kuchni i potrawach, które spotkać można w różnych miejscach chorwackiego wybrzeża, czyli w rejonach odwiedzanych przez żeglarzy.
Na chorwackim wybrzeżu dominuje kuchnia śródziemnomorska, w której istotną rolę odgrywają, podawane na wiele różnych sposobów, owoce morza. Z prawie każdej restauracji skosztujemy kalmarów, ośmiornicy, krewetek czy jednej z popularnych gatunków śródziemnomorskich ryb, zupy rybnej… Warto zainteresować się choćby chorwackim Rižot, czyi risotto z owocami morza. W sezonie potrawy przygotowywane są zwykle ze świeżych produktów, które często pochodzą „prosto z kutra”.
Nad Adriatykiem bardzo popularne jest grillowanie, a w wielu miejscach skosztować można ryb, mięs i warzyw przygotowywanych w ten sposób. Bardzo popularne jest Ćevapi, czyli mięso mielone formowane w charakterystyczne, podłużne kotlety, które podawane jest często w towarzystwie Ivara - sosu ze słodkiej papryki i bakłażana. Popularne są również cielęcina i baranina.
Dla Chorwacji charakterystyczna jest także Pekka. Jest to nie tyle nazwa dania, a sposobu tego dania przyrządzania. Pekka to rodzaj brytfanny, w której pod żeliwną kopułą, w żarze, duszone są różne gatunki mięs i warzyw. Pekkę przyrządza się dość długo, dlatego planując taki posiłek, warto wcześniej zapowiedzieć swoją obecność w restauracji.
Chorwacką kuchnie wzbogacają także świeże warzywa, oliwki i przygotowywania z nich lokalna oliwa, dojrzałe w chorwackim słońcu owoce, suszona na słońcu szynka Pršut, Paški sir - ser owczy, który swój charakterystyczny, słony smak zawdzięcza wspomnianemu już wiatrowi Bora…
Posiłek zjeść można, popijając go lokalnych, chorwackim winem. Najpopularniejszym, mocnym trunkiem w Chorwacji jest Rakija. To „bałkański bimber”, który powstaje jako efekt fermentacji winogron. Jego odmianą jest Šljivovica, którą produkuje się ze śliwek. Wśród polskich żeglarzy szczególnie popularne są również piwa Karlovačko i Ožujsko.
Chorwackie, tradycyjne restauracje to Konoby. Najlepsze z nich oddalone są często od centrów miast i najbardziej popularnych turystycznie miejsc. Istnieją także takie Konoby, które goszczą głównie żeglarzy. Częsta praktyka polega na udostępnieniu przez właścicieli restauracji darmowego miejsca do cumowania, przy nabrzeżu lub na boi - w zamian za wieczorną wizytę całej załogi.
Jak dotrzeć do Chorwacji?
Do Chorwacji dotrzeć można na kilka sposobów.
Wielu żeglarzy z Polski wybiera własny transport samochodem osobowym lub busem. Popularne są trzy trasy: przez Czechy, Austrię i Słowenię, przez Słowację i Węgry oraz przez Czechy, Słowację i Węgry. Większość marin posiada duże parkingi, na których można pozostawić pojazd na czas trwania rejsu. Ze względu na sporą odległość, część osób dzieli podróż na dwa lub trzy odcinki z noclegiem. Jest to dobra okazja na dodatkowe wakacje i odrobinę zwiedzania.
Od jakiegoś czasu, z uwagi na coraz większą ilość lotów do/z Chorwacji, wielu wybiera samolot jako najbardziej wygodny środek transportu. Z/do Polski dolecieć można do/z Dubrovnika, Splitu, Zadaru oraz Puli.
Do/z Chorwacji kursują także rejsowe autokary. Autokar zatrzymuje się w wielu miejscach chorwackiego wybrzeża, co ułatwia dotarcie do/z mariny.
Podsumowanie
1. W Chorwacji żegluje się do kwietnia do października. Szczyt sezonu przypada na koniec czerwca, lipiec i sierpień.
2. Szczytowi sezonu towarzyszą najsłabsze wiatry i okresy ciszy. W pozostałych miesiącach wiatru jest więcej, ale gwarancja dobrej pogody jest nieco mniejsza.
3. Chorwacja składa się z kilku rejonów. To, jaki rejon wybrać, zależy od specyfiki rejsów i osobistych upodobań. Miejsc do odwiedzenia starczy na kilka "ładnych" lat.
4. Chorwacja to zarówno zabytkowe miasta i miasteczka, jak i miejsca o wyjątkowych walorach przyrodniczych.
5. Infrastruktura żeglarska w Chorwacji jest bodaj najlepsza na świecie, a dobrze wyposażone mariny rozlokowane są wzdłuż całego wybrzeża. Postoje spędza się także w zatokach - korzystając z boi cumowniczych lub stając na kotwicy.
6. W Chorwacji występują trzy główne wiatry: Mistral, Bora i Jugo. Dwa ostatnie potrafią być silne i gwałtowne, ale przy odpowiednim planowaniu nie stanowią zagrożenia.
7. Aby wyczarterować jacht w Chorwacji, wystarczy polski patent Jachtowego Sternika Morskiego. Niezbędne jest także świadectwo SRC.
8. Chorwacka kuchnia jest smakowita i różnorodna. Jej trzon stanowią owoce morza, grillowane potrawy oraz kilka lokalnych przysmaków.
9. Do/z Chorwacji dotrzeć można samochodem, busem, samolotem, a także rejsowym autokarem.
Myślisz o żeglowaniu w Chorwacji?
Zorganizujemy Twój rejs, pomożemy wybrać najbardziej odpowiedni jacht, doradzimy gdzie i kiedy, zajmiemy się wszystkim...