Jaki jacht czarterowy wybrać?

Monohull, katamaran czy...?

Zapewne wybrałeś już kierunek i wiesz, gdzie wyczarterujesz jacht. Pora przyjrzeć się bliżej jednostkom, na których będziesz mógł pożeglować.

Z każdym rokiem floty czarterowe powiększają się, a wybór jednostek stale rośnie. W ofercie armatorów znajdziesz jachty starsze i nowsze, mniejsze i większe, lepiej i gorzej wyposażone. Jest w czym wybierać.

Jacht jednokadłubowy czy katamaran?

Jeszcze dekadę temu, odpowiedź na to pytanie byłaby dużo prostsza. W tamtym okresie we flotach czarterowych, dominowały jachty jednokadłubowe, czyli tzw. monohulle. Katamarany stanowiły mniejszość. Ostatnie lata znacznie zmieniły rynek czarterowy. Projektowanie i produkcja katamaranów rozwija się coraz dynamiczniej, a producenci oferują coraz ciekawsze rozwiązania. Przyjrzyjmy się bliżej głównym cechom jednych i drugich.

Jachty jednokadłubowe, mimo ciągłej ewolucji, są do siebie z grubsza podobne. Producenci nieustanie wprowadzają nowe rozwiązania, tak aby odróżnić się od konkurencji, a ich oferta była coraz bardziej atrakcyjna. Mimo tych zabiegów, niezmiennie i w przeważającej większości, oferowane są jachty jednomasztowe, czyli slupy. Koło (lub koła sterowe) znajduje się na rufie, a przed kołem (kołami) znajduje się kokpit z dwoma siedziskami. Centralnym elementem wnętrza jest mesa ze stołem i kanapą, do której przylega kambuz - zaprojektowany w formie litery “L” lub taki, który ulokowano wzdłuż burty. Na dziobie oraz na rufie, znajdują się kabiny. W zależności od wielkości jachtu kabin może być: dwie, trzy, cztery lub pięć. Kabiny mogą posiadać koje płaskie lub koje piętrowe. Niektóre większe jachty oferują dodatkową kabinę skipperską, która znajduje się na dziobie i dostępna jest z zewnątrz. We wnętrzu znaleźć można także jedną, dwie lub więcej łazienek.

W przypadku katamaranów, zwłaszcza tych najnowszych, można mówić o większej różnorodności. Najstarsze katamarany, były w pewnym sensie rozwinięciem rozwiązań stosowanych w jachtach jednokadłubowych. Mesa, która znalazła się między pływakami, zwieńczona była tylko lekko wzniesioną nadbudówką, za którą znajdował się zamknięty kokpit. W przedniej części, znajdowała się rozpięta między kadłubami siatka.

Z biegiem czasu katamarany znacznie “urosły”, a producenci zaczęli kłaść coraz większy nacisk na te ich elementy, które zapewniają komfortowe bytowanie i wypoczynek. Przeszklona nadbudówka, która zajmuje zwykle niemal całą szerokość jednostki, mieści obszerny salon z kambuzem. W tylnej części znajduje się otwarty kokpit, wyposażony w dodatkowy stół z kanapą i miejsca do wypoczynku. W niektórych katamaranach rozwiązanie to zostało rozwinięte w sposób, który pozwolił połączyć dwie powyższe przestrzenie. Dzięki temu, Kambuz znajduje się pod nadbudówką, a stół i kanapy w zadaszonym kokpicie. Zamknięcie kokpitu możliwe jest poprzez zastosowanie systemu składanych, przeszklonych ram. Jest to ciekawe rozwiązanie, które pozwala „zamknąć” lub „otworzyć” się na otoczenie, w zależności od panujących warunków atmosferycznych.

Ewoluowała także przednia część katamaranów. Niektórzy producenci wciąż stosują siatkę, inni zdecydowali się na sztywny pokład wyłożony materacami - dodatkową przestrzeń do wypoczynku. Kabiny i łazienki znajdują się w pływakach. W większości katamaranów są to cztery kabiny. W największych jednostkach kabin jest czasem więcej. W niektórych modelach zaprojektowano także dodatkowe kabiny dziobowe. Z założenia są to kabiny dla skippera oraz hostessy lub deckhanda. Podobnie jak w przypadku jachtów jednokadłubowych, są one dostępne z zewnątrz.

Stanowisko sterowania jest zwykle asymetryczne i znajduje się przy nadbudówce, na prawej lub lewej burcie. W większych katamaranach zaprojektowano je na dodatkowym, górnym pokładzie. Takie rozwiązanie zapewnia dobrą widoczność, zwłaszcza w stronę dziobu. W niektórych jednostkach stanowiska są dwa, po jednym na każdym pływaku i znaleźć je można na poziomie kokpitu, bliżej rufy - podobnie jak ma to miejsce w przypadku jachtów jednokadłubowych.

Jeżeli chodzi o walory żeglarskie jachty jednokadłubowe i katamarany różnią się. Katamarany żeglują zwykle nieco szybciej w półwietrze i w kursach pełnych. W bajdewindzie, zwłaszcza kiedy występuje nieco większa fala, efektywność żeglugi spada, a kąt martwy zwiększa się. Tu jachty jednokadłubowe radzą sobie znacznie lepiej.

Istotnym aspektem jest także dobór odpowiedniej powierzchni ożaglowania. W przypadku silniejszego szkwału, jednokadłubowiec przechyli się, a w skrajnym przypadku „położy” się na burcie. Katamaran, który z założenia nie przechyla się, musi nieść odpowiednią „ilość” żagla, aby zapobiec złamaniu się masztu. Z tego powodu, na wielu katamaranach znajduje się tabela informująca, jakie żagle należy postawić przy określonej sile wiatru.

Jeżeli chodzi o manewrowanie, zarówno katamarany i jednokadłubowce mają swoich zwolenników i przeciwników. W praktyce jednymi i drugimi manewruje się inaczej. Katamaran, który posiada dwa silniki pozwala na obracanie się praktycznie w miejscu, nawet w ciasnych marinach. Natomiast, ze względu na dużą powierzchnię boczną, w większym stopniu podatny jest na podmuchy wiatru. Mniejsze, niż w przypadku jachtów jednokadłubowych, jest także zanurzenie katamaranu. Umożliwia to na cumowanie w płytszych portach i kotwiczenie bliżej plaży.

W wyborze jednostki, nie bez znaczenia są także względy finansowe. Czarter katamaranu jest wyraźnie droższy. Z uwagi na ilość zajmowanego miejsca, wyższe są też opłaty portowe. Zwykle jest to kwota od półtora do dwóch razy większa, niż w przypadku monohulli. Żeglując katamaranem, należy liczyć się też z większą kwotą wydaną na paliwo. Korzysta się z dwóch, a nie z jednego silnika.

Nie bez znaczenia jest również fakt, po jakim akwenie zamierzamy żeglować. Katamarany sprawdzą się szczególnie tam, gdzie żegluje się „od zatoczki do zatoczki”, postoje spędza się na kotwicy lub na bojach, a względy wypoczynkowe oraz komfort odgrywają nadrzędną rolę. Z tego powodu, katamarany tak popularne są na akwenach takich jak Karaiby, Seszele, Tajlandia. Również na Morzu Śródziemnym, ich liczba znacznie wzrosła w ostatnich latach. Na bardziej żeglarskich akwenach, jak choćby Morze Bałtyckie i Morze Północne, katamaranów praktycznie nie spotyka się. Lepiej sprawdzają się tam jachty jednokadłubowe.

Zapraszamy także do przeczytania innego artykułu na naszym blogu Żeglowanie na katamaranie. Wygodnie i komfortowo!

A może jacht motorowy?

Wybór jachtu motorowego to opcja szczególnie dla tych osób, dla których żeglowanie nie jest priorytetem, którym nie przeszkadza praca silnika i dla których większy wydatek na paliwo nie stanowi problemu. Pływanie na takiej jednostce pozwala sprawnie i szybko przemieszczać się pomiędzy postojami i pokonywać większe odległości. Co prawda, oferta jachtów motorowych nie jest tak duża jak jachtów żaglowych. Jest jednak na tyle szeroka, że znalezienie odpowiedniej jednostki nie powinno stanowić problemu. Firmy czarterowe oferują zarówno niewielkie motorówki, jak również kilku i kilkunastometrowe jachty o różnym standardzie, do wyczarterowanie samodzielnie lub z zawodową załogą.

Jacht nowszy czy jacht starszy?

Firmy czarterowe mają do zaproponowania jachty zupełnie nowe, nieco starsze, jak i te, które pamiętają przełom wieków. Jak zatem dokonać odpowiedniego wyboru, aby jacht był w dobrym stanie, a rejs był bezpieczny?

Przez ostatnie dwadzieścia, trzydzieści lat podejście produkcji jachtów zmieniło się. Proces ten można porównać to zmian, jakie zaszły w produkcji samochodów, sprzętów AGD i elektroniki. Dawniej stawiano na trwałość i wysoką jakoś wykonania. Dziś liczą się mniejszy koszt produkcji, większa dostępność i z założenia krótszy czas użytkowania. Jachty sprzed kilkunastu czy kilkudziesięciu lat mają grubsze poszycie, maszt o grubszym profilu, solidniej wykonane wnętrze.

Zmieniała się także stylistyka projektowanych jachtów. Nie chodzi tu bynajmniej o obowiązujące trendy i modę, bo te zmieniają się nieustannie. Istotne jest tu podejście do komfortu bytowania na takim jachcie. Współczesne jednostki są znacznie szersze i dużo wyższe. Oferują więcej przestrzeni w kokpicie, na pokładzie i wewnątrz jachtu. Zazwyczaj udaje się to osiągnąć kosztem walorów nautycznych i dzielności w trudniejszych warunkach. Coś za coś. Osobom bardziej zainteresowanym tematem, polecamy prześledzić, jak zmieniały się jachty największych producentów na przestrzeni lat i jak duże zmiany w tym czasie zaszły.

Nie bez znaczenia jest także fakt, że jednostki czarterowe są użytkowane intensywnie, przez znaczną część roku i przez zmieniające się cyklicznie załogi. Członkami tych załóg są osoby bardziej i mniej doświadczone oraz takie, które dbają o powierzone im mienie bardziej, jak i te, które dbają o nie mniej. Z tego powodu zużycie jachtów w czarterach jest kilkukrotnie szybsze niż jachtów użytkowanych prywatnie.

Biorąc pod uwagę to, co zostało napisane nieco wyżej, można odnieść wrażenie, że starsze jachty są lepsze, bo są lepiej wykonane albo nowsze jachty są lepsze, bo są mnie zużyte… Jest to pewne uproszczenie. Nowe jednostki to wciąż dobre jachty, a jednostki starsze, mimo pewnego zużycia, są zazwyczaj utrzymywane w należytej kondycji technicznej. Często zdarza się tak, że jachty starsze przechodzą tzw. „refit”, czyli „remont”. Odświeżane jest wnętrze, wymieniane są żagle, montowana jest nowa elektronika. Dostają „drugie życie”.

To czy wybrać jacht zupełnie nowy, kilkuletni czy starszy jest wypadkową tych czynników, które zostały opisane powyżej. Nie bez znaczenia są też walory konkretnej jednostki i rozwiązania, jakie ta jednostka posiada. Istotne są także względy ekonomiczne. Im nowszy jacht, tym wyższa cena jego wynajmu.

Nasi klienci pytają nas o to, jaki jacht powinni wyczarterować. Często odpowiadamy, że poszukiwania można rozpocząć od jachtów nie starszych niż dziesięć lat. Wydaje się to sensownym kompromisem.

Grot rolowany czy klasyczny, ploter w kokpicie, a może ster strumieniowy…?

Wybierając jacht, warto poświęcić chwilę i zastanowić się jakie wyposażenie ma posiadać jednostka, na której planujemy żeglować. Przyjrzyjmy się bliżej kilku elementom wyposażenia, którymi różnią się czarterowe jachty.

Grot, czyli główny żagiel, może być grotem klasycznym lub grotem rolowanym. Grot klasyczny wciągany jest na maszt od dołu do góry, a kiedy nie jest postawiony, ułożony jest na bomie, w pokrowcu zwanym „lazy jackiem”. Grot rolowany nawijany jest na roler, który znajduje się najczęściej w maszcie. Co różni te dwa rozwiązania?

Grot klasyczny, dzięki zastosowaniu listew lepiej wypełnia się wiatrem, co w efekcie pozwala uzyskać lepszą efektywność samego żeglowania. Grot rolowany nie posiada takich listew i pracuje nieco gorzej. Co prawda istnieją żagle z pionowymi listwami, które zwijają się wraz z żaglem, ale nie jest to rozwiązanie spotykane na jachtach czarterowych.

Jeżeli chodzi o obsługę żagla, łatwiejszy w użyciu jest żagiel rolowany. W zależności od zastosowanego rozwiązania, stawianie (rozwijanie) i zrzucanie (zwijanie) odbywa się bezpośrednio z kokpitu lub przy użyciu kabestanu zamocowanego na maszcie. Żagiel klasyczny, zwłaszcza podczas zrzucania, wymusza pracę przy maszcie. Przy gorszej pogodzie i występującej fali, wymaga to więcej pracy i zachowania ostrożności.

Również refowanie jest prostsze w przypadku żagla rolowanego, zwłaszcza że powierzchnia postawionego żagla może być dowolna. Grot klasyczny ograniczony jest do dwóch, czasami do trzech refów.

Jednym z kluczowych argumentów przeciwników zastosowania rolera, jest obawa przed zaklinowaniem się żagla w maszcie, co w efekcie doprowadza do blokady całego mechanizmu. Kłopot pojawia się zwłaszcza wtedy, kiedy rozwinięty żagiel nie chce się zwinąć. W praktyce takie sytuacje nie zdarzają się często i zwykle można sobie z nimi poradzić bez pomocy z zewnątrz.

Rolowane groty występują praktycznie tylko na jachtach jednokadłubowych i znajdują coraz szersze zastosowanie. Dzieje się tak głównie z uwagi na łatwość ich użytkowania, zwłaszcza na akwenach, gdzie żeglowanie nie jest pierwszoplanową aktywnością.

W tym miejscu warto jeszcze dodać, że rolowany przedni żagiel, czyli fok, jest już standardem, a klasycznego rozwiązania praktycznie nie spotyka się.

W miarę rozwoju nawigacji satelitarnej, urządzenia korzystające z systemu GPS zaczęły pojawiać się także na jachtach. Początkowo były to niewielkie, czarnobiałe plotery umiejscowione wewnątrz, przy stole nawigacyjnym. Z czasem, plotery zyskały kolorowe, a nawet dotykowe ekrany. Coraz częściej można je było znaleźć w kokpicie jachtu. Jeszcze dziesięć lat temu, ploter w kokpicie był czymś, co wyróżniało inne jednostki od innych, a armatorzy fakt zamocowania plotera na zewnątrz bardzo podkreślali. W nowszych jachtach ploter w kokpicie jest zwykle standardem, a im nowsza jednostka, tym jest to bardziej technologicznie zaawansowane urządzenie. Plotery wewnątrz spotyka się na starszych jachtach, choć nie jest to reguła. Z czasem, plotery były „przenoszone” do kokpitów.

Ploter zamocowany w kokpicie, najczęściej gdzieś w okolicy koła sterowego, ułatwia nawigację i daje stały podgląd mapy. Jest to istotne ułatwienie dla osób niekorzystających z nawigacji w urządzeniach mobilnych.

Ster strumieniowy występuje w coraz większej liczbie jachtów jednokadłubowych. Im większy jacht, tym jego obecność wydaje się bardziej uzasadniona, szczególnie w czasie manewrów w ciasnych marinach. Korzystanie ze steru strumieniowego jest jak najbardziej zasadne, zwłaszcza dla osób, które mają mniej praktyki. Na kursach manewrowych zawsze radzimy, aby nie nadużywać tego rozwiązania. Manewrowanie bez użycia steru strumieniowego jest dobrą nauką, która rozwija żeglarskie umiejętności. Należy również pamiętać, że przy silniejszych wiatrach, popularny „strumień” pełni funkcję jedynie wspomagającą, a najważniejszy jest dobrze zaplanowany manewr.

Na katamaranach, zwłaszcza tych mniejszych i średniej wielkości, stery strumieniowe nie są stosowane. Manewrowanie dwoma silnikami skutecznie rekompensuje brak „strumienia”.

Dla wielu osób istotna jest obecność dużej platformy kąpielowej. Platforma sprawdza się zwłaszcza na rejsach z dziećmi oraz na takich, gdzie postoje i kąpiele w zatokach są jedną z głównych składowych rejsu.

Oferta Jolly Sails, którą wysyłamy naszym klientom, zawiera także specyfikację proponowanych jachtów. W specyfikacji ujęte jest podstawowe oraz dodatkowe, opcjonalne wyposażenie jachtu. W analizie tego wyposażenie może pomóc słownik angielskich pojęć stosowanych w branży czarterowej. Znajdziesz go TUTAJ.

Jakie uprawnienia muszę posiadać, aby wynająć jacht?

Większość polskich żeglarzy, którzy decydują się na zagraniczny czarter, posiada polski patent minimum „Jachtowego sternika morskiego”. Patent ten wystarczający jest do wynajęcia jachtu w większości najpopularniejszych żeglarsko krajów.

Mogą to być także patenty innych krajów, jak choćby angielskie uprawnienia RYA (“Royal Yachting Association”). Chorwaci posiadają swój własny certyfikat, „Voditelj Brodice”, który uprawnia do prowadzenia jachtów po chorwackich wodach. W niektórych krajach patent w ogóle nie jest wymagany. Wystarczy oświadczenie o posiadanej wiedzy i stażu. Jeżeli masz wątpliwości, czy Twoje uprawnienia będą wystarczające, możesz zadać nam to pytanie, a my potwierdzimy to w firmie czarterowej.

Jako czarterujący nie musisz posiadać uprawnień żeglarskich. Ważne, żeby takowe miała osoba, która będzie pełnić rolę skippera.

Inną sprawą jest posiadanie certyfikatu SRC (”Short Range Certificate”), czyli dokumentu uprawniającego do korzystania z radia morskiego. W krajach, gdzie jest to wymagane, na jachcie musi znajdować się przynajmniej jedna osoba, która taki certyfikat ma. Zwykle nie musi to być skipper jachtu.

W innych miejscach, na przykład w Grecji, armatorzy nie wymagają przedstawienia tego dokumentu. Jest tak mimo faktu obecności radia VHF na jachcie, do którego używania SRC uprawnia.

Osobom, które nie posiadają jeszcze certyfikatu SRC, a zamierzają żeglować, polecamy odbycie kursu i zdobycie go. Umiejętność korzystania z radia i innych środków to cenna wiedza, która może uratować życie.

Niektórzy armatorzy, niezależnie od posiadanych uprawnień, proszą czasami o przedstawienie „żeglarskiego CV” dokumentującego staż lub wcześniejsze czartery. Jest to jednak rzadkość.

Kiedy najlepiej szukać jachtu i dokonać rezerwacji?

Im wcześniej pomyślisz o poszukaniu i rezerwacji jachtu, tym szansa na znalezienie odpowiedniej jednostki, wyczarterowanej w korzystnej cenie, jest większa. Duża część armatorów zaczyna tworzyć grafiki na kolejny sezon, mniej więcej w połowie trwającego sezonu poprzedniego. Niektórzy robią to trochę wcześniej, inni nieco później.

Większość firm czarterowych, w początkowej fazie sprzedaży, oferuje zniżki First Minute. Nie ma reguły, jak długo te zniżki obowiązują. Zwykle, im bardziej odległy termin czarteru, tym zniżki obowiązują dłużej. Czasem pojawiają się dodatkowe rabaty, na przykład w czasie trwania Black Week i Black Friday lub w okresie świątecznym. Nie jest to jednak reguła.

Niektórzy czekają do ostatniej chwili, aby załapać się na czarter Last Minute. Rzeczywiście, czasem pojawiają się takie oferty, ale ciężko mówić tu o jakiejś pewności. Należy także pamiętać, że nawet jeśli uda się znaleźć jacht w korzystnej ofercie, to nie zawsze będzie to jednostka, którą będziesz zainteresowany.

Wczesna rezerwacja jachtu ma szczególne znaczenie w dalekich, egzotycznych destynacjach, gdzie jachtów jest mniej i gdzie wyjazdy planuje się z dużym wyprzedzeniem - choćby ze względu na dostępność biletów lotniczych w korzystnych cenach.